پاورقی : . 1 نحل / . 125
قدرت استثمار شده ، اخلاقی است . ديگر بحثی نيست كه رابطه نيروی تازه
نفس با نيروی كهن همواره ، هم ستيزه باشد و هم اخلاقی .
از نظر اسلام تمام نظريات بالا محكوم است . اخلاقی بودن ، آنچنانكه
مسيحيت میپندارد در روابط مسالمتآميز و دعوت ملايم و صلح و صفا و
صميميت و محبت خلاصه نمیشود ، احيانا زور و قدرت نيز اخلاقی میشود ،
لهذا اسلام مبارزه عليه زور و ظلم را مقدس و مسؤوليت میشمارد و جهاد را
كه همان قيام مسلحانه است در شرايط خاصی تجويز میكند .
بديهی است كه نظريه نيچه يك نظريه پوچ و ضدانسانی و ضد تكاملی است .
نظريه ماركسيسم مبتنی بر همان مكانيسمی است كه برای تكامل تاريخ قائل
است . از نظر اسلام رابطه مواجهه با زور با گروه ضد تكاملی ، برخلاف
نظريه ماركسيسم ، رابطه دوم است نه رابطه اول . رابطه حكمت و موعظه
حسنه است ( « ادع الی سبيل ربك بالحكمة و الموعظه الحسنة ») ( 1 ) .
رابطه اعمال زور با جبهه ضد تكاملی آنگاه اخلاقی است كه مرحله اقناع فكری
( حكمت = برهان ) و مرحله اقناع روحی ( موعظه = تذكر ) طی شده باشد و
بلانتيجه مانده باشد .
اين است كه تمام پيامبرانی كه جنگيدهاند ، مرحله اول دعوت خود را با
حكمت و موعظه حسنه و احيانا مجادله كلامی گذراندهاند و پس از آنكه از آن
راه به نتيجه نرسيدهاند و يا به نتيجه
پاورقی : . 1 نحل / . 125 |